De Nederlandse economie is in de afgelopen decennia flink veranderd. Waar het vroeger vooral bekend stond om de industriële productie, is de dienstensector nu de dominante kracht. In 2023 was de dienstensector verantwoordelijk voor maar liefst 77% van de totale toegevoegde waarde in Nederland, een enorme stijging ten opzichte van 49% in 1950. Deze groei is ook terug te zien op de arbeidsmarkt: 80% van alle gewerkte uren in 2023 werd besteed aan dienstverlening.
Twee categorieën
De dienstensector kan worden opgedeeld in twee categorieën: commerciële dienstverlening en niet-commerciële dienstverlening. Commerciële dienstverlening, zoals handel, transport, horeca, communicatie, financiën, vastgoed en zakelijke diensten, is gericht op winst maken. Deze bedrijven droegen in 2023 54% bij aan de totale toegevoegde waarde van Nederland.
Niet-commerciële dienstverlening
Niet-commerciële dienstverlening omvat sectoren zoals de overheid, onderwijs, zorg, cultuur, recreatie en overige dienstverlening. Deze sector was in 2023 goed voor 23% van de totale toegevoegde waarde. De dominantie van de dienstensector is niet vanzelfsprekend. Tot 2016 steeg het aandeel van deze sector gestaag, maar sindsdien is het licht gedaald. Dit is te danken aan de groei van de machine-industrie, de energievoorziening en de bouwnijverheid, waardoor het aandeel van de goederenproducenten weer is toegenomen. Desondanks blijft de dienstensector de ruggengraat van de Nederlandse economie. De sector is verantwoordelijk voor een groot deel van onze werkgelegenheid en economische groei. De toekomst van de Nederlandse economie is onlosmakelijk verbonden met de toekomst van de dienstensector.
Meer dan verdubbeling in zakelijke diensten
1969, het eerste jaar met gedetailleerde data, is het aandeel van de traditionele sectoren zoals industrie, landbouw en visserij en bouw flink gedaald. De industrie heeft 12,6 procentpunt aan toegevoegde waarde verloren, landbouw en visserij 4,3 procentpunt en de bouw 3,7 procentpunt. Tegelijkertijd is de dienstensector gegroeid. Specialistische zakelijke diensten hebben hun aandeel met 5,6 procentpunt zien stijgen, gevolgd door verhuur en overige zakelijke diensten met 5,1 procentpunt. De gezondheidszorg heeft een goede 4,0 en 3,7 procentpunt aan toegevoegde waarde gewonnen.
