Hoe groter de onderneming, hoe harder die op zoek is naar nieuwe medewerkers. Dit blijkt uit ‘Ondernemen in 2023’, een groot KVK-onderzoek onder 1.400 ondernemers, waarvan 685 mkb’ers met personeel. In het onderzoek verzuchten ze: “Geen enkele kans op vinden van personeel”, “Tekort aan medewerkers remt omzet” en “Opvolging voor personeel dat met pensioen gaat, is niet te vinden”.
Werven wordt steeds moeilijker
De situatie is vooral nijpend bij ondernemers met 10 of meer medewerkers. 54% van hen is op dit moment op zoek naar nieuwe mensen, nog eens 23% verwacht het komend half jaar op zoek te moeten. Bij ondernemers van 2 tot 9 medewerkers is 15% nu op zoek en denkt nog eens 12% in de komende maanden te moeten werven. Van alle ondernemers die op zoek zijn naar medewerkers vindt 92% dat moeilijk of heel moeilijk.
Ook een probleem voor kleinere ondernemers
KVK ondernemersadviseur Gé Gijsen spreekt ook over veel kleinere ondernemers die in grote problemen komen: “Ik leg net de telefoon neer na een gesprek met een man die een autoherstelbedrijf heeft. Hij heeft een grote opdracht en die moet volgende week klaar zijn, maar hij kan met geen mogelijkheid een schadehersteller vinden. Samen hebben we gekeken naar mogelijke oplossingen. Het is gewoon echt heel moeilijk.”
Krapte speelt breed
Gijsen ziet dat de krapte breed speelt: “Het gaat vooral om mensen die met hun handen kunnen werken. Dat zijn de ‘medische specialisten’ van de toekomst, die kunnen als zzp’er goud geld vragen nu. Monteurs, loodgieters, mensen in de koelinstallatietechniek, cv-installateurs, die beroepen. Maar ook in de gezondheidszorg natuurlijk, de handen aan het bed, en verder alles wat met automatisering en ICT te maken heeft. Maar ook mensen die het werk kunnen verzetten in bijvoorbeeld de distributiecentra en horeca, ook daaraan is een groot tekort.”
Maatschappelijke ontwikkeling
Ruim de helft (55%) van alle mkb’ers met 10 of meer medewerkers noemt personeelstekort als een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling die van invloed is op de bedrijfsvoering. Vervolgens geeft de helft van deze 55% aan dat dit (zeer) grote problemen gaat opleveren. In totaal is personeelstekort dus voor een kwart van alle mkb’ers met 10 of meer medewerkers problematisch. Bij de mkb’ers met 2 tot 9 medewerkers stelt 26% dat personeelstekort een ontwikkeling is die van invloed is op het bedrijf. Dat leidt bij 40 procent van hen tot (zeer) grote problemen. Hier gaat het dus in totaal om 1 op de 10 mkb’ers met 2 tot 9 medewerkers. Eén van hen: “Werknemer is opgestapt. Ik moet al het werk alleen doen en ben dus aan het krimpen.”
Loonkosten
Een andere belangrijke ontwikkeling voor ondernemers met 10 of meer mensen op de loonlijst zijn de hogere loonkosten. 71% van hen vinkt dit aan en van hen stelt 38% dat die kosten leiden tot (zeer) grote problemen. In totaal zijn de hogere loonkosten dus voor bijna drie op de tien mkb’ers met 10 of meer medewerkers problematisch. Bij mkb’ers met 2 tot 9 medewerkers noemt 26% deze ontwikkeling belangrijk en bij 39% daarvan, in totaal dus een op de tien, levert dit grote problemen op. Eén van de ondernemers uit het onderzoek vraagt zich bijvoorbeeld af: “Hoe gaan we aan goede vakkrachten komen zonder daar een enorm bedrag voor te moeten betalen?”
Cocktail van tegenslagen
De personeelskrapte en stijgende loonkosten zijn onderdeel van een groter plaatje, blijkt uit het onderzoek. Ondernemers geven bondige samenvattingen van de cocktail van tegenslagen waarmee zij op dit moment geconfronteerd worden: “Stijgende energieprijzen, stijgende grondstofprijzen en hogere loonkosten” en “De kosten rijzen de pan uit. De inkomsten dalen onder andere door achterblijvende tarieven en personeelstekort.” Ondanks nijpende personeelskrapte zijn ondernemers over het algemeen positief over hoe hun bedrijf ervoor staat, met 7,5 als gemiddeld rapportcijfer. Vorig jaar was dat nog een 7,2. Vooral de sectoren zakelijke dienstverlening en detailhandel zijn positiever.